Nieuws

We praten met Arie Wijtsma (56 jaar), casemanager dementie bij Liemosa. Hij werkt op het Gelders Eiland in de Liemers (gemeente Zevenaar). “Halverwege de jaren tachtig deed ik de opleiding Ziekenverzorging en werkte ik in een verpleeghuis. Daarna kreeg ik verschillende leidinggevende functies in de verpleeghuiszorg en de zorg voor verstandelijk gehandicapten. Daar kwam ik ook in contact met mensen met het syndroom van Down en dementie. Uiteindelijk vond ik dat ik in een managementfunctie te ver van de zorg af stond. Via, via kwam ik bij de wijkzorg terecht. Een collega werkte als wijkverpleegkundige én casemanager dementie. Het was 2015. Ik had nog nooit gehoord van de functie casemanager dementie. Ik had altijd vanuit een instelling gewerkt, wel vaak met ouderen waarbij geheugenproblematiek een rol speelde. In de wijkzorg werkte ik opeens bij mensen thuis. “Ik liep een maand met mijn collega mee en toen wist ik al dat ik casemanager dementie wilde worden en ben ik bij die thuiszorgorganisatie in dienst gegaan.”

Ondersteunen, meedenken, adviseren, regelen…

“Arie praat enthousiast verder over zijn loopbaan en vertelt ons waarom hij zoveel voldoening haalt uit zijn werk als casemanager: “Het werk richt zich op ondersteunen, meedenken, adviseren en regelen. Precies wat ik leuk vind om te doen! En dan gaat het ook nog om een hele specifieke doelgroep: mensen met dementie. Dit is wat ik jaren gezocht heb. De zelfstandigheid, de huisbezoeken, in iemands leven stappen…. Twintig jaar als leidinggevende werken vond ik leuk, maar ook stressvol. Het vak van casemanager vind ik elke minuut leuk. Ik dacht ook, dit is waar ik alle opleidingen en werkervaring voor heb gedaan. Dit is waar ik jaren naar gezocht heb. De puzzelstukjes vielen op zijn plek.”

Zelfstandig werk

Persoonlijk vind Arie het heel fijn om zelf verantwoordelijk te zijn en zelfstandig te werken, binnen de kaders die er zijn. “Ook al kun je altijd een beroep doen op collega’s, negentig procent van de tijd werk je alleen als casemanager. Dat moet bij je passen. Ik weet dat er collega’s zijn die juist graag in een team werken.”

Mensen met dementie

Op onze vraag wat je als casemanager voor mensen met dementie kunt betekenen, denkt Arie vooral aan “helderheid verschaffen”. Hij vertelt: “Ik ga na wat er aan de hand is en wat dat voor de cliënt zelf betekent. Ik kijk mee en probeer me te verplaatsen in de leefwereld van de cliënt. Ik probeer vertrouwen te geven en het gevoel dat de cliënt en de naaste familie er niet alleen voor staan. Als de diagnose dementie is gesteld, vinden mensen dat vaak een nare boodschap, maar het betekent niet dat het leven ophoudt, er is absoluut nog van alles mogelijk. Waarom zou je bijvoorbeeld niet meer kunnen fietsen? Iedereen kan vallen tijdens het fietsen… Het gaat er vooral om dat de omgeving zich aanpast en leert om zo goed mogelijk om te gaan met iemand met dementie.”

“Mensen denken soms dat ze direct naar een verpleeghuis moeten verhuizen. Maar alles is er juist op gericht om dat te voorkomen. We proberen iemand zo lang mogelijk, veilig en verantwoord, zelfstandig thuis te laten wonen. Enerzijds willen mensen langer thuis blijven wonen maar er is ook geen tussenoplossing meer zoals vroeger het bejaardenhuis. Nu verhuist men van thuis direct naar het Verpleeghuis. Samen kijken we wat nodig is. Ik help mensen keuzes te maken. Bespreek dat, geen keuze, ook een keus is. Niet iedereen wil ver vooruit kijken. Toch helpt het naasten wel als ze weten wat de wensen zijn van mensen met dementie.

De mantelzorger

“Ik voer de gesprekken in principe met de cliënt en de mantelzorger samen. Daarvoor kom ik ongeveer eenmaal per 6 tot 8 weken bij hen thuis. Maar is zeker ook afhankelijk van de behoefte van de cliënt en de mantelzorger. We kunnen langskomen in de ‘niet-pluis’ fase maar ook als de diagnose dementie is gesteld. Dan bespreken we wat het voor het hier en nu betekent, maar ook over een, twee of drie jaar. Ik ben vanaf het begin duidelijk in wat het betekent om mantelzorger te zijn. Wekelijks de medicijnen uitzetten is een mantelzorgtaak maar als je dagelijks moet controleren of de medicijnen worden ingenomen, dan wordt het al snel 24-uurs zorg- en ondersteuning. Ik attendeer de mantelzorgers erop niet te lang te wachten met het inschakelen van professionele zorg.”

Praktische zaken

“Als iemand de diagnose dementie heeft, help ik mensen om praktische zaken te regelen en attendeer hen op de mogelijkheden. Denk aan het regelen van volmachten (levenstestament) en aanvragen van indicaties bij de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) of Wet landurige zorg (Wlz).

De zorg van nu is heel anders dan 10 of 15 jaar geleden. Samen met de huisarts en wijkverpleegkundige hebben we veel meer aandacht voor de toekomstige zorgplanning. Voor wensen over bijvoorbeeld waar men wil wonen, over zorg ontvangen, al dan niet reanimeren of behandelen en waar men hoe wil overlijden. Daardoor is het mogelijk meer rekening te houden met iemands wensen.

Wat hoor je terug van mensen

Ik hoor vaak van mensen dat ze het prettig vinden dat ik er ben omdat ik helder en duidelijk ben. Ik maak ze wegwijs, denk mee. Heb veel kennis over wetgeving. Er is veel mogelijk maar men moet zich ervan bewust zijn dat er ook overheidsregels zijn. Die duidelijkheid waarderen mensen. Maar het komt ook voor dat iemand geen klik met mij heeft. Ik ben geen begeleider met als doel met mensen te wandelen of koffie te drinken. Er is niets mis mee om het werk van de casemanager wat meer via begeleiding te doen, maar het past niet bij mij. Ik houd ervan om helderheid te geven in wat al dan niet mogelijk is en mensen wegwijs te maken in de keuzes die zij hebben. Daar ligt mijn kracht.