Nieuws

Feestdagen zijn soms lastig voor mensen met dementie

De feestdagen zijn een tijd van gezelligheid, lekker eten en samenzijn. Maar voor mensen met (lichte) dementie kunnen die momenten soms ingewikkeld zijn. Waar de rest van de familie geniet van het samenkomen, kunnen zij juist onzeker worden door kleine, onverwachte dingen. Omgekeerd kan het tijdens die feestelijke dagen, waarop je veel samen bent, ineens opvallen dat een dierbare zich anders gedraagt.

Neem Sara, die bij haar ouders binnenkomt voor het kerstdiner. Ze draagt een feestelijk jurkje, dat ze in de week ervoor samen met haar moeder heeft gekocht. “Wat een leuke jurk, heb je die nieuw?” Sara peilt even of haar moeder een grapje maakt, maar zij herkent de jurk echt niet. Even probeert ze nog: “Je weet toch Mam, in die grote winkel?” Sara ziet een vertwijfelde blik in de ogen van haar moeder.

Maryam zit met haar kinderen en kleinkinderen aan tafel. Als haar zoon Adam een grapje maakt, barst iedereen in lachen uit. Maryam kijkt alleen maar vragend om zich heen. Ze is het gesprek helemaal kwijt. Voor Maryam voelt het rot. Ze snapt niet wat er gebeurde en voelt zich buitengesloten.

De feestdagen zijn een moment waarop iedereen weer samenkomt, ook mensen die je al een tijdje niet hebt gezien. Tom zit gezellig met zijn oom te praten over fotograferen. Oom Johan vertelt honderduit, het is echt zijn stokpaardje. Ineens zegt hij tegen zijn neef: “Het is net alsof ik je al eerder heb ontmoet.”

Mensen met dementie willen vaak heel graag meedoen, maar als ze iets niet begrijpen of vergeten, kunnen ze zich ongemakkelijk of zelfs verdrietig voelen. Voor familie is dit soms het moment dat ze zich realiseren dat de vergeetachtigheid van de laatste tijd niet alleen een ouderdomskwaaltje is.

Iedereen is weleens vergeetachtig en dit kan verergeren bij het ouder worden. Door drukte kan iemand ook wel even wat verstrooid zijn. Dit is niet meteen een reden tot zorg. Nu je elkaar rond de feestdagen vaker ziet, kun je ook merken dat iemand wel erg vaak iets vergeet of warrig overkomt. Dan is het verstandig om uit te zoeken wat er aan de hand is.

Waar begin je?
Bespreek dat wat je is opgevallen met je naaste, met een partner of met de rest van het gezin. Vraag een geheugengesprek aan met een casemanager dementie of bespreek het met de huisarts. Er zijn vele vormen van dementie en soms is er iets heel anders aan de hand.

Wat kun je doen voor iemand met dementie?
Om de feestdagen voor mensen met dementie gezellig te houden, kun je een paar simpele dingen doen. Houd het rustig: Zorg dat er niet te veel drukte is, zoals harde muziek of een hele grote groep mensen. Laat iemand met dementie meedoen: Vraag bijvoorbeeld of ze willen helpen met kleine dingen, zoals servetten vouwen of de tafel dekken. Herkenbaarheid is fijn: Praat over dingen uit het verleden of oude tradities die ze nog goed kennen. Blijf geduldig: Als iemand iets niet snapt of vraagt wat er gebeurt, leg het rustig nog een keer uit.

Met een beetje aanpassing kun je ervoor zorgen dat iedereen zich op zijn gemak voelt. Het draait om aandacht en begrip. Dan wordt het voor iedereen een fijne kerst.

Herinneringen Kerstbal
Alzheimer Nederland heeft een Herinneringen Kerstbal laten ontwerpen. Daarmee leg je de mooiste herinneringen van 2024 vast: schrijf ze samen op de kaartjes, stop ze opgerold in de glazen bal, kurkje erop en hang deze persoonlijke kerstbal met jaartal in de kerstboom. Een persoonlijk, waardevol cadeau voor jezelf of een ander, waarmee je ook nog eens Alzheimer Nederland steunt. Google op Herinneringen Kerstbal en vind verkoopadressen.

Meer weten?
Voor meer informatie over ondersteuning bij dementie kun je contact opnemen met de casemanager dementie via info@liemosa.nl.

Podcast Alzheimer Nederland
In de podcast “Door met dementie” delen familieleden en zorgprofessionals slimme tips en schetsen ze herkenbare situaties die spelen tijdens de feestdagen. Beluister hier deze podcast op Youtube.